Trwa kampania na rzecz dopłat bezpośrednich i obszarowych na rok 2024, która potrwa do 1 lipca. Do 31 maja wpłynęło 830 tysięcy wniosków. Rolnicy mogą dokonywać zmian w deklaracjach bez ponoszenia finansowych konsekwencji do 16 lipca. Wnioski można będzie składać jeszcze do 26 lipca, jednak w tzw. okresie sankcyjnym, co oznacza, że za każdy dzień roboczy opóźnienia kwota płatności zostanie pomniejszona o 1 procent. Ostateczny termin na dopełnienie formalności w ramach nowych rodzajów wsparcia bezpośredniego, takich jak płatności dla małych gospodarstw i ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji”, przypada na 31 sierpnia. Ważne jest, aby złożyć wniosek o dopłaty bezpośrednie w standardowym terminie, by móc ubiegać się o te formy wsparcia.
Dopłaty bezpośrednie przysługują aktywnym zawodowo rolnikom, którzy prowadzą działalność rolniczą. Muszą oni posiadać grunty o powierzchni co najmniej 1 ha. Ziemia, na którą chcą uzyskać dofinansowanie, powinna być w ich posiadaniu na dzień 31 maja 2024 roku. Wsparcie przysługuje również rolnikom posiadającym mniej niż 1 ha gruntów, jeśli spełniają warunki dotyczące płatności związanych ze zwierzętami, a łączna kwota przysługujących im płatności bezpośrednich wynosi co najmniej 200 euro.
Katalog płatności, o które można się ubiegać w tegorocznej kampanii, jest podobny do tego z roku 2023. W życie weszły już zapowiadane wcześniej zmiany w zasadach dotyczących warunkowości. Szczegóły można znaleźć na stronie MRiRW. Zmiany przepisów obejmują:
- Zwolnienie gospodarstw do 10 ha z kontroli i sankcji za niespełnianie warunkowości.
- Większą swobodę w stosowaniu wymogu WPR, aby utrzymać stosunek trwałych użytków zielonych do użytków rolnych powyżej 5% w porównaniu do 2018 r. (GAEC 1).
- Minimalną okrywę glebową w najwrażliwszych okresach (GAEC 6). Nowe rozporządzenie wprowadza jednolity okres utrzymania okrywy glebowej – od dnia zbioru uprawy głównej do 15 października roku, w którym zebrano tę uprawę. W okresie utrzymania okrywy glebowej dopuszcza się przerwę na zabiegi agrotechniczne przed siewem roślin ozimych, trwającą nie dłużej niż 4 tygodnie. Spełnienie wymogów normy obejmuje m.in.: okrywę roślinną (trawy na gruntach ornych, międzyplony, wsiewki, rośliny bobowate drobnonasienne oraz ich mieszanki z trawami, uprawy główne do 15 października), pozostawienie ścierniska, grunty pokryte resztkami pożniwnymi oraz samosiewami zebranej uprawy, mulczem. Nowe rozporządzenie w tej sprawie zostało przekazane do konsultacji publicznych 29 maja.
- Zmianowania i dywersyfikacji upraw na gruntach ornych (GAEC 7). Nowy projekt upraszcza te wymagania, dając rolnikom wybór między zmianowaniem (określone następstwo upraw roślin) a dywersyfikacją (zróżnicowanie) upraw. W przypadku wyboru zmianowania:
-Na 40% gruntów ornych w gospodarstwie taka sama uprawa nie może być utrzymana rok do roku na tej samej działce.
-Na wszystkich gruntach ornych w gospodarstwie, taka sama uprawa w plonie głównym nie może być prowadzona dłużej niż 3 lata.
W przypadku wyboru dywersyfikacji upraw:
– W gospodarstwach o powierzchni gruntów ornych od 10 do 30 ha – wystarczą dwie uprawy, przy czym największa nie może stanowić więcej niż 75% powierzchni.
– W gospodarstwach o powierzchni powyżej 30 ha gruntów ornych – wystarczą trzy uprawy, przy czym największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75% powierzchni, a dwie główne uprawy nie więcej niż 95% powierzchni.
Dodatkowo, w rozporządzeniu proponuje się wyłączenie z obowiązku zmianowania powierzchni gruntów ornych, na których prowadzona jest plantacja nasienna kukurydzy. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) informuje, że nowe rozporządzenie w tej sprawie zostało przekazane do konsultacji publicznych 29 maja.
Ponadto, minimalny udział powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne, zachowanie elementów krajobrazu oraz zakaz przycinania drzew i żywopłotów w okresie lęgowym ptaków (GAEC 8) – projekt rozporządzenia znosi obowiązek przeznaczenia co najmniej 4% powierzchni gruntów ornych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne, czyli tzw. „ugorowanie”. MRiRW również informuje, że nowe rozporządzenie w tej sprawie zostało przekazane do konsultacji publicznych 29 maja.
Ustawa zmieniająca ustawę o Planie Strategicznym, która wprowadza nowy ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji”, została przyjęta przez Sejm RP 23 maja 2024 roku.
Nowy ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji” pozwala rolnikom na otrzymywanie płatności za wyłączenie z produkcji gruntów ornych do maksymalnie 4% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie. Szacowana stawka płatności wynosi około 126,52 EUR/ha, co odpowiada około 563 zł/ha. Wdrożenie tego ekoschematu umożliwi rolnikom dobrowolne wyłączenie części gruntów ornych z produkcji, za co będą otrzymywali płatności. Na tych obszarach będzie obowiązywał zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym wypasu i koszenia) oraz stosowania środków ochrony roślin.
Przyjęte przepisy pozwalają na złożenie wniosku o przyznanie płatności w ramach nowego ekoschematu lub wprowadzenie zmian do wcześniej złożonych wniosków do 31 sierpnia br.
