Rząd zmodyfikuje zasady wynajmu gruntów rolnych od KOWR, spełniając tym samym jeden z postulatów rolników.
Ministerstwo Rolnictwa przygotowało długo wyczekiwany przez dzierżawców projekt ustawy „o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.” W ramach realizacji jednego z postulatów rolników, rząd zmieni zasady dzierżawy gruntów rolnych od KOWR. Efektem tych zmian mają być niższe czynsze dzierżawne. W odpowiedzi na postulaty rolników, którzy domagali się obniżenia czynszów w związku z drastycznym spadkiem cen pszenicy, wywołanym m.in. napływem produktów rolnych z Ukrainy oraz utrzymującymi się niskimi cenami pszenicy na rynkach światowych, projekt ustawy wprowadza nowe zasady obliczania czynszu.
Zmiana wysokości czynszów dzierżawnych ma na celu umożliwienie gospodarstwom rolnym utrzymanie płynności finansowej.
Według Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, celem zaproponowanych zmian w projekcie jest zapewnienie ciągłości działalności rolniczej dla prowadzących gospodarstwa rolne. W obliczu trudnej sytuacji w rolnictwie, spowodowanej m.in. niskimi cenami skupu pszenicy, istnieje ryzyko spadku opłacalności produkcji rolnej oraz wzrostu bezrobocia na obszarach wiejskich. Zmiany mają na celu zmniejszenie obciążeń finansowych dla dzierżawców nieruchomości rolnych będących częścią Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, co pozwoli na utrzymanie miejsc pracy i płynności finansowej niezbędnej do prowadzenia działalności w okresach ekonomicznych trudności.
Jak będzie obliczany czynsz dzierżawny? Nowe zasady mają na celu zmniejszenie wpływu wahań cen pszenicy na jego wysokość.
W lipcu 2023 roku wprowadzono zmianę w sposobie obliczania czynszu dzierżawnego, aby opłata za dzierżawę nieruchomości z Zasobu, określona w umowie jako równowartość pieniężna odpowiedniej ilości pszenicy, była ustalana na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy za jedenaście kwartałów poprzedzających termin płatności czynszu. Celem tego przepisu było zmniejszenie wpływu wahających się cen pszenicy na wysokość czynszu dzierżawnego.
Nowy sposób ustalania czynszu dzierżawnego ma potencjał zmniejszenia wpływu wahających się cen pszenicy na jego wysokość w dłuższej perspektywie, szczególnie w przypadku wzrostu cen. Jednakże, w obliczu obecnego drastycznego spadku cen pszenicy, nowa metoda ustalania czynszu dzierżawnego okazała się niekorzystna dla dzierżawców po jej wprowadzeniu. Średnia krajowa cena skupu pszenicy w drugim półroczu 2023 roku wyniosła 89,35 zł za 1 dt, podczas gdy średnia krajowa cena skupu pszenicy za jedenaście kwartałów poprzedzających pierwsze półrocze 2024 roku wyniosła 117,34 zł za 1 dt.
Ponowne ustalenie wysokości czynszu dzierżawnego za końcówkę 2023 i 2024 roku będzie wymagało przeglądu nowych danych dotyczących cen pszenicy oraz dostosowania do aktualnych warunków rynkowych.
Nowelizacja pozwoli również KOWR na ponowne ustalenie wysokości czynszu dzierżawnego za drugie półrocze 2023 roku na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli będzie to korzystniejsze dla dzierżawcy. Według wstępnych obliczeń, proponowane zmiany wiązałyby się z ujemnymi skutkami finansowymi dla KOWR na poziomie około 84 milionów złotych w pierwszym półroczu 2024 roku (mniejsze wpływy z tytułu czynszu dzierżawnego). Ze względu na brak możliwości przewidywania przyszłych cen pszenicy, nie jest możliwe określenie skutków finansowych w kolejnych okresach, tj. w drugim półroczu 2024 roku, w 2025 roku oraz w 2026 roku.
